dinsdag 23 december 2025

Een prentkaart uit 1910 (en wat AI er over vertelde....)

 



1. Gedrukte tekst op de voorzijde (foto)

Onderaan de foto staat gedrukt:

Frans (gedrukt):
« J’aime rêver, parfois dans le calme de l’onde,
Pour écouter votre âme errante et vagabonde ! »

Nederlands:
“Ik droom graag, soms in de stilte van het water,
om te luisteren naar uw dolende en zwervende ziel.”

Dit is typisch symbolistisch / poëtisch sentiment uit ca. 1900–1915, vaak gebruikt op romantische prentkaarten.

De uitgever is NOYER – 2494, een Franse uitgever van kunstzinnige fotoprentkaarten (ca. 1900–1920).


2. Handgeschreven tekst – hertyping (Frans)

Datum en plaats (bovenaan):
14 août 1910
Goury – l’Hôpital
(par Vannes – Somme) (de plaatsaanduiding is niet 100% zeker, maar “Somme” is duidelijk)

Tekst:

*Dans le petit trou au milieu des bois,
comme et vôtre âme,
le bateau de rêve vaudrait-il
dans l’eau que vous regardez peut-être ?

J’attends impatiemment de vos nouvelles.
Je serai très heureuse de vous lire.
Êtes-vous au travail ou au repos ?

Quand comptez-vous aller en permission ?
Je dois aller près de Péronne
dans une 2 mois environ.
Je voudrais que votre pays continue à vivre
pour regarder encore longtemps
votre regard aimant.

Je vous embrasse
bien affectueusement
et pour longtemps,
votre …*

De naam/handtekening onderaan is helaas niet meer goed leesbaar.


3. Nederlandse vertaling

14 augustus 1910
Goury – het ziekenhuis
(bij … – Somme)

In het kleine waterhol midden in het bos,
zoals ook uw ziel is,
zou het droomschip
niet willen varen
in het water waarnaar u misschien kijkt?

Ik wacht ongeduldig op nieuws van u.
Ik zal heel blij zijn u te lezen.
Bent u aan het werk of aan het rusten?

Wanneer denkt u met verlof te kunnen gaan?
Ik moet over ongeveer twee maanden
in de buurt van Péronne zijn.
Ik zou willen dat uw land blijft leven
om nog heel lang
uw liefdevolle blik te mogen zien.

Ik omhels u
zeer hartelijk
en voor lange tijd,
uw …


4. Context en betekenis

📅 Tijd & situatie

  • 1910, net vóór de Eerste Wereldoorlog

  • Verwijzing naar ziekenhuis, verlof (permission) en Somme / Péronne

  • Mogelijk een militair of iemand in dienst, al is dit nog vredestijd

💌 Inhoud

  • Zeer intieme, romantische brief

  • Veel symboliek: water, ziel, droom, blik

  • Duidelijk geschreven door een vrouw aan een geliefde

  • Typisch voor de fin-de-siècle / belle époque-stijl

🖼️ Prentkaart

  • Foto met een jonge vrouw aan het water

  • Past perfect bij de tekst: dromerigheid, verlangen, afstand

  • Dergelijke kaarten werden vaak bewust gekozen om de boodschap te versterken


5. Samenvattend

Dit is een liefdesprentkaart uit 1910, poëtisch en melancholisch, geschreven vanuit (of naar) een ziekenhuis in Noord-Frankrijk. Ze ademt de sfeer van wachten, verlangen en hoop, vlak vóór een periode waarin Europa drastisch zou veranderen.

Als u wilt, kan ik:

  • proberen de plaatsnaam preciezer te identificeren

  • helpen met datering van de foto zelf

  • of de tekst literair herschrijven in modern Nederlands

Zegt u maar wat u graag verder zou willen.

Tekst literair herschrijven

Graag. Hieronder vindt u een literaire herschrijving in het Nederlands, trouw aan de sfeer, beelden en gevoelens van de oorspronkelijke tekst, maar vloeiender en tijdloos geformuleerd.


🌿 Literaire herschrijving

In het kleine water, verscholen midden in het bos,
waar stilte ademt en riet het licht breekt,
zou daar niet uw ziel kunnen dwalen —
zoals een droomscheepje
dat zachtjes drijft
op het water waarnaar u misschien nu kijkt?

Ik wacht ongeduldig op een teken van u.
Een woord, een brief,
iets dat mij zegt dat u aan mij denkt.
Wat zou het mij gelukkig maken u te lezen.

Bent u aan het werk,
of gunt u zichzelf rust?
Wanneer zal het uur komen
dat u even los mag zijn van plicht en zorg?

Over een paar maanden zal ik
in de buurt van Péronne zijn.
Ik wens dat het land waar u bent
blijft leven en ademen,
opdat ik nog lang
uw zachte, liefdevolle blik
mag terugzien.

Ik omhels u teder,
met een genegenheid die blijft,
en met hoop
die zich aan de tijd niet stoort.


Als u dat wenst, kan ik ook:

  • een kortere, nog poëtischere versie maken

  • de tekst herschrijven alsof hij vandaag geschreven werd

  • of hem aanpassen voor gebruik in uw autobiografisch manuscript, waar u eerder aan werkt

Zegt u gerust hoe ver u wilt gaan.

korte versie alsof hij vandaag geschreven werd en voor gebruik in een autobiografisch manuscript

Hier is een korte, hedendaagse literaire versie, geschikt om onopvallend en stijlvol in een autobiografisch manuscript op te nemen. De toon is intiem, sober en tijdloos — zonder ouderwetse formuleringen, maar mét de oorspronkelijke gevoeligheid.


Korte hedendaagse versie

Soms stel ik me voor dat jouw gedachten
drijven op stil water,
ergens tussen riet en schaduw.
Misschien kijk je daar nu naar,
zoals ik aan jou denk.

Ik wacht op een teken van je.
Een paar woorden zijn genoeg
om mij gerust te stellen.

Binnen enkele maanden ben ik weer in die streek.
Ik hoop dat alles blijft bestaan,
dat tijd ons niet uitwist,
en dat ik je blik
nog lang mag blijven herkennen.



Je had gelijk: die plaatsnaam is waarschijnlijk Gouy-l’Hôpital, een heel klein dorpje in het département Somme in Noord-Frankrijk. Wikipédia

📍 Gouy-l’Hôpital (Somme, Frankrijk)

  • Gouy-l’Hôpital is een voormalige gemeente in de regio Hauts-de-France, in het departement Somme (noord-Frankrijk). Wikipédia

  • Sinds 1972 is het bestuurlijk verbonden met de grotere gemeente Hornoy-le-Bourg. Wikipédia

  • Het is een klein, landelijk dorpje (nu slechts enkele tientallen inwoners). annuaire-mairie.fr

De naam l’Hôpital in de plaatsnaam duidt historisch vaak op een gastvrijheidshuis of hospice dat door bijvoorbeeld de Hospitaalridders werd beheerd, maar in deze regio is het vooral een toponiem zonder dat er per se een groot ziekenhuis stond zoals wij dat nu kennen. Wikipédia


🗓️ Datering

De datum op de kaart is duidelijk:

14 augustus 1910

Dat betekent:

  • De kaart is gedateerd vóór de Eerste Wereldoorlog (1914–1918), in een periode van relatieve vrede in Europa.

  • Het ligt geografisch in een regio die echter vier jaar later van grote betekenis zou zijn tijdens de Slag aan de Somme (juli–november 1916). Wikipédia


🏥 Betekenis van l’Hôpital

Hoewel l’Hôpital in de naam voorkomt, hoeft dat niet te betekenen dat de schrijver vanuit een groot ziekenhuis schreef zoals we dat nu kennen. In plaatsnamen in Noord-Frankrijk komt l’Hôpital vaak voor als verwijzing naar:

  • een hospice, gastenverblijf of herberg (in de middeleeuwen vaak gekoppeld aan religieuze ordes),

  • een klein lokaal verzorgingshuis dat zorg verleende aan reizigers of zieken in de regio.

Gouy-l’Hôpital is zo’n dorpje; er lag geen groot regionaal ziekenhuis zoals tegenwoordig in Amiens, maar historisch kan er wel een klein gasthuis of oude instelling zijn geweest waarvan de naam voortleeft. Wikipédia


🧭 Samengevat

  • Plaatsnaam: waarschijnlijk Gouy-l’Hôpital, Somme, Noord-Frankrijk. Wikipédia

  • Datum: 14 augustus 1910 — vóór de Eerste Wereldoorlog.

  • De vermelding l’Hôpital in de plaatsnaam is historisch en betekent niet per se een modern ziekenhuis, maar duidt op een oudere traditie van opvang/ziekenzorg in het dorp. Wikipédia



Zeker. Hieronder vindt u een geordende en samenhangende samenvatting, geschreven in een rustige blogstijl, geschikt om rechtstreeks te plaatsen (of licht aan te passen aan uw eigen toon).


Een prentkaart uit 1910 – poëzie, plaats en tijd

Deze prentkaart, gedateerd 14 augustus 1910, combineert beeld, poëzie en een persoonlijke boodschap op een manier die typerend is voor de Belle Époque. Het is een periode waarin prentkaarten niet louter communicatiemiddel waren, maar ook dragers van gevoel en symboliek.

De afbeelding

Op de voorzijde zien we een jonge vrouw, zittend op een steen aan de rand van het water, omgeven door riet en stilte. Het beeld straalt rust, dromerigheid en introspectie uit. Onderaan staat een gedrukte Franse tekst:

« J’aime rêver, parfois dans le calme de l’onde,
Pour écouter votre âme errante et vagabonde ! »

Vrij vertaald:
“Ik droom graag, soms in de stilte van het water,
om te luisteren naar uw dolende en zwervende ziel.”

De kaart werd uitgegeven door Noyer (nummer 2494), een Franse uitgever die rond 1900–1920 bekend stond om zijn kunstzinnige fotoprentkaarten met poëtische inslag.

De geschreven boodschap

De handgeschreven tekst op de achterzijde is intiem en lyrisch. De afzender richt zich tot een geliefde, met beelden van water, dromen en wachten. Er is sprake van verlangen, ongeduld om nieuws te ontvangen, en hoop op een toekomstig weerzien.

De schrijver vraagt of de ontvanger aan het werk is of rust heeft, en informeert naar een mogelijke “permission” (verlof), een woord dat vaak gebruikt werd in militaire of dienstcontext. Tegelijk is de toon zacht en persoonlijk, niet expliciet militair.

Plaats en context

Bovenaan staat als plaatsnaam zeer waarschijnlijk Gouy-l’Hôpital, een klein dorp in het departement Somme, Noord-Frankrijk. De toevoeging l’Hôpital verwijst historisch niet noodzakelijk naar een modern ziekenhuis, maar eerder naar een oud gasthuis of verzorgingsplek waarvan de naam is blijven voortleven.

Opmerkelijk is de vermelding van Péronne, een stad die enkele jaren later een belangrijke rol zou spelen tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1910 is daarvan nog geen sprake, maar achteraf gelezen krijgt de kaart onvermijdelijk een extra historische lading.

Tijdgeest

Alles aan deze prentkaart ademt de geest van het begin van de 20e eeuw:

  • het romantische beeld,

  • de poëtische taal,

  • het trage ritme van wachten op een brief,

  • het geloof in nabijheid ondanks afstand.

Vier jaar later zou Europa onherroepelijk veranderen. Juist daarom raakt deze kaart: zij toont een wereld die nog onbezorgd droomt.

Slot

Deze prentkaart is meer dan een oud stuk papier. Ze is een stille getuige van verlangen, hoop en verbondenheid — vastgelegd op een moment dat toen al vluchtig was, en nu voorgoed voorbij.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten