donderdag 15 november 2012

Ik was tien en de trein ontspoorde aan de "Vaart" te Wilsele





2 december 1954 : Op de radio werd er medegedeeld dat er in de vooravond een trein met Duitse voetballers en supporters ontspoord was te Wilsele.  En vader ging helpen,  zei hij. Ik heb hem die nacht  niet horen thuiskomen. Ik was tien en lag reeds in bed. En de volgende dag en ook later heeft hij er niet veel over verteld.








3 december 1954. Grote artikels in de krant. Bij ons kwam "Het laatste Nieuws" en de "La libre Belgique" in huis, het Laatste Nieuws uit traditie voor grootvader en grootmoeder, die deze liberale krant  al sinds mensenheugenis lazen, en de " libre"  omdat het volgens mijn ouders een kwaliteitskrant was, katholiek en Frans.



Het artikel in "Het laatste Nieuws" 


Maar het was pas in "De Post", het populaire weekblad dat in 1949 werd opgericht,  dat ik meer details over het ongeluk te lezen kreeg.Het was het eerste zware accident, dat in mijn buurt plaatsvond  en dat mij deed beseffen  dat niet alles altijd "ver van mijn bed" gebeurde.






Het artikel in "De Post"
Het zal wel nooit onthuld worden waarom juist de machinist van de trein, die Duitse voetbalsupporters terugbracht naar hun heimat met een vaart van 78 km per uur over een wissel is geraasd , die geen groter snelheid dan 39 km per uur gedoogde. Het geval wordt nog raadselachtiger, wanneer men bedenkt, dat kort tevoren op diezelfde wissel, eveneens door te snel rijden een trein was ontspoord zonder ernstige gevolgen. Deze eerste ontsporing was dus een waarschuwing temeer bij die, welke de directie van de spoorwegen had doen aanbrengen langs de lijn.; bovendien wist die machinist op dit traject, dat hier werkzaamheden werden verricht. Maar hoe dan ook : de Spoorwegen dragen de uiteindelijke verantwoordelijkheid var deze ramp en zullen zonder twijfel kapitale schade- vergoedingen moeten betalen aan de nagelaten betrekkingen der 24 doden, aan de 264 gewonden - nog af gezien van de zware materiële schade.
Het was een trein met Duitse supporters van het voetbalelftal dat tegen Engeland had gespeeld en dit feit gaf de zaak nog een bijzonder aspect. Hoe weinig blijft er over van politieke en nationale tegenstellingen in ogenblikken van grote rampspoed. Zonder een seconde te aarzelen hebben de Belgen, die op de plaats van de ramp kwamen, hulp verleend in een mate en met een toewijding. die niet groter had kunnen zijn wanneer het om eigen landgenoten was gegaan.
Koning Boudewijn ging de doden  begroeten en bezocht in de ziekenhuizen de gewonden, die hij één voor en de hand drukte en en het Duits toesprak. "Dit alles zal Duitsland en zullen de  Duitse burgers nimmer vergeten",   zei de Duitse ambassadeur later.
Het was de lichte kant van een duister drama dat zich op die vredige herfstdagen tussen Brussel  en Leuven afspeelde en dat in een tijdsverloop van enkele seconden een beeld schiep van verwoesting en ellende.

Foto's uit "De Post"




Vergezeld van een klein gevolg begaf koning Boudewijn zich nog dezelfde dag naar de plaats van het ongeval, waar hij zicht uitvoerig liet voorlichten over de oorzaak van deze katastrofe. Juist een week tevoren had de vorst een bezoek gebracht aan de Belgische Spoorwegen, wier roep van veiligheid door dit ongeluk ernstig werd geschaad.






Mijn verhaal :
Het heeft mij moeite gekost om de juiste locatie van het ongeluk terug te vinden. Toen wij een jaar of 12 waren gingen wij daar in de buurt ravotten en ik herinner mij dat er veel glas en allerlei rommel lag. Enkele zoektochten in de buurt brachten geen zekerheid. Tot ik gelukkig nog een artikel in een boekje terugvond, waar een betere beschrijving van de plaats van de ramp , alsook de omstandigheden en  de plaats van de wissel en het seinhuisje werden beschreven.


Kanaal Leuven-Mechelen. Midden onder : De Dijle. De E 314 werd pas in de jaren 80 aangelegd.







De plaats van het ongeluk is moeilijk te herkennen. Metaalhandel Lion heeft bijna volledig het terrein ingenomen. Het spoor zelf is niet te bereiken. En het seinhuisje, waarover sprake is in het volgende artikeltje is een paar jaar geleden verdwenen. Het was op de plaats waar de banden staan.(Zie foto).




De plaats van het ongeval in 1912, richting Leuven




Waar de wielen liggen, stond tot voor een paar jaar de kleine cabine van "den ijzerweg". De wrakstukken lagen aan de linkerkant. Dit is het spoor richting Aarschot.   







De tuin van het huis waarvan sprake is in het artikel en waar men nog jaren cokes kon vinden, zie je op de  foto, achter de omheining.

Nawoord : Waarom de vergeten treinramp ?  Toen ik op 12 januari het stukje over deze treinramp op een video terugvond en het op you tube plaatste, kon ik niet vermoeden, dat er zo kort erna een andere zeer ernstige treinramp zou plaatsvinden. Men sprak van een van de grootste in België ooit. Ik heb een redactie naar de ramp in Wilsele verwezen  en bijna onmiddellijk daarna was er  een enorme belangstelling voor. Plotseling kreeg het filmpje meer dan 800 hits en kreeg ik berichtjes van enkele  kranten om meer  inlichtingen. Waarom werd deze ramp niet in de meeste lijsten van spoorwegongevallen vermeld ? Was het omdat er geen Belgen onder de slachtoffers waren ? Ik zou het niet weten.

Mijn vriend, klasgenoot,  leeftijdsgenoot en medezanger in het koor van de Cesarsberg, Raymond Stroobants woonde daar vlakbij en gaf mij vandaag (13/5/2013) zijn verslagje, 60 jaar later, waarvoor dank.


Willy,
Ik woonde Steenweg op Kessel-Lo 15 in Wilsele. Dit is de straat over de vroegere Gemeenteschool in Wilsele, naast het oude Gemeenteschool aan de Aarschotse Steenweg. De treinramp gebeurde in december 1955 denk ik. Ik heb het van nabij meegemaakt. Wij zaten op de bus van Aarschot naar Leuven. Voor de Duitse brug was er een halte. Een buurvrouw riep, daar in paniek dat de trein in haar tuin lag. Dat was niet waar, hij lag aan de andere zijde van de berm. Er sprongen ook drie licht gewonden op de bus. Zij wilden naar en ziekenhuis. De chauffeur zette ze aan de Vaartkom af en zij dat ze het maar moesten zoeken. Van sociaal gedrag gesproken. Nu over de trein. Het was een supporterstrein met Duitsers. De trein kwam uit de richting Mechelen. Men bouwde een nieuwe brug over de Dijle en men  was de lijn aan het vernieuwen voor de elektrificatie. Zo moest men op een spoor over de brug met matige snelheid. De machinist heeft zich daar niet aangehouden met alle gevolgen van dien. Wij zagen in de duisternis; het was rond 7.30 u, nog twee wagons op het spoor staan, het licht brandde nog. De rest lag aan de andere kant van de berm. Resultaat: 22 doden en vele gewonden.
R.S.
Dank U Raymond. Ik weet natuurlijk waar jij woonde. Ik ben er in de jaren 50 verschillende keren geweest. En je zit er maar een jaartje naast. Het was in 54.

 Aanvulling : Gevonden in "Le Soir" (10/9/2013)







Op 10 april 2016 toevallig gevonden op de rommelmarkt te Leopoldsburg :








Uit Wikipedia : .
Het treinongeval bij Buizingen is een spoorwegongeval op Spoorlijn 96 (Brussel - Quévy) waarbij de stoptrein van Leuven naar's-Gravenbrakel de IC-trein van Quiévrain naar Luik in de flank ramde. Het ongeval vond plaats op 15 februari 2010 rond 08:28, nabijBuizingen, een deelgemeente van Halle (Vlaams-Brabant). De treinbestuurder van een derde trein, die op een parallel spoor reed, zag alles gebeuren en kon tijdig een noodstop maken.[1] De treinramp behoort tot de dodelijkste uit de geschiedenis van de Belgische spoorwegen.[2]

Het stukje reportage van de treinramp te Wilsele, ooit door de BRT uitgezonden vindt u hier.

Treinramp Wilsele 1954 BRT


Woensdag, 4 maart 2014

Originele foto's uit de collectie van Jan Uyttebroeck. Met dank.

L.S.

12 december 1954
Van waar deze foto's komen weet ik ook niet juist .Ze waren van  mijn vader (°1920) . 
Ik denk dat die van de ook inmiddels gestorven fotograaf Cuypers uit de Vital-Decosterstraat in Leuven zijn. .Die man heeft een paar keer mijn vader zijn foto toestel geleend als hij in de penarie zat .Een Roleicord , waar je vanboven moest in kijken geleend. Dit zal een wederdienst geweest zijn.   (get/ Jan Uyttebroeck)


















Enkele ooggetuigen : (Facebook 2014)

Alida De Veuster :  ik ben daar voorbijgereden langs de Aarschotsestweg,als het maar juist gebeurd was, ik zag nog het achterste deel van de trein omhoogsteken het voorste lag al beneden langs de kant van de vaartdijk, de eerste ambulance kwam aan langs de Aarschotsestwg

Julia Vandenbroeck: Wij konden het zien van in de school Langeveld, ik herinner het me nog heel goed.

Rene Deroover  :Ik zat toen in Langeveld en vanuit de speelruimte onder de turnzaal en over de "Branden" heen konden wij de ravage gedeeltelijk zien. Zijn wij toen niet met de leerlingen naar het gemeenteluis moeten gaan als koning Boudewijn de overledenen kwam groeten? Die lagen opgebaard in het gemeentehuis.

Julia Vandenbroeck :  Ik ook, de kisten stonden toen op een rij voor het gemeentehuis.(Willy Deltour)












Een link naar een langer filmfragment (van Pathé)
De treinramp te Wilsele - Pathé (hierop klikken)


5 opmerkingen:

  1. Op 2 december 1954 om 07:04 is loc 1.001 ontspoord te Wilsele. Reden : 78 km/h bij overloopwissels met een snelheidsbeperking van 30 km/h ... 20 doden, 80 gewonden.
    Te Salzinnes werd vastgesteld dat het chassis verbogen was, en dat een herstelling niet lonend was.
    Bron : Brochure van Vebov : stoomlocomotieven type 1, blz. 87

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Geachte heer,
    voor onze spoorwegmuseum schrijf ik het "verhaal van de maand".
    Mag ik uw artikel over Wilsele en beelden van het ongeval gebruiken voor zo'n verhaal? Dat zou erg leuk zijn!
    Bedankt en vriendelijke groeten
    Daniel

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Geen probleem. Graag verwijzing naar blogartikeltje. Bedankt.

      Verwijderen
  3. Weer een ontsporing in de buurt op zaterdag 18 februari 2017. 1 dodelijk slachtoffer.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Bedankt voor het interessante artikel. De situatieschets van de plaats van het ongeluk toont de wissel nà de plaats van de ontsporing. (De trein kwam uit de richting Mechelen en zou via Leuven verder richting Luik rijden). Was er nog een wissel tussen Wijgmaal station en de splitsing (Duitse bocht)?. En zo ja; reed de trein op tegenspoor of stond een wissel fout. Deze zaken heb ik in geen onderzoek of berichtgeving teruggevonden.
    Apropos: een getuigenis van inzittenden van de trein verscheen onlangs (2020) op een Duits forum 'Drehscheibe Online': http://www.bahnhof-lette.de/de/monatsgeschichten/eisenbahnunglueck-wilsele-1954.html

    BeantwoordenVerwijderen